पहिल्या महायुद्धातील दहा महत्त्वाच्या लढाया | Top Ten Battles of World War 1

Top Ten Battles of World War 1 प्रथम विश्व युद्ध (1914–1918) हा आधुनिक इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण आणि विनाशकारी संघर्ष होता. ऑस्ट्रिया-हंगेरीचे आर्चड्युक फ्रांझ फर्डिनँड यांची सारा‍जेवो येथे 28 जून 1914 रोजी हत्या झाली, ज्यामुळे या युद्धाची ठिणगी पडली.

या युद्धात जर्मनी, ऑस्ट्रिया-हंगेरी, आणि ओटोमन साम्राज्य (केंद्रीय शक्ती) विरुद्ध ब्रिटन, फ्रान्स, रशिया, इटली, आणि नंतर अमेरिका (मित्र राष्ट्रे) यांचा समावेश होता.

चार वर्षांच्या या संघर्षात अंदाजे 1.5 कोटी लोकांचा मृत्यू झाला. या युद्धाने जागतिक राजकारण, अर्थव्यवस्था, आणि समाजरचनेत मोठे बदल घडवले. या महायुद्धातील दहा महत्वाच्या लढायाबाबत माहिती घेऊ या.

1. मार्नेची पहिली लढाई (6–12 सप्टेंबर 1914) Top Ten Battles of World War 1

ही लढाई फ्रान्सच्या मार्ने नदीच्या परिसरात झाली. जर्मन सैन्याने पॅरिसकडे झपाट्याने वाटचाल केली होती, पण फ्रेंच आणि ब्रिटिश सैन्याने संयुक्तपणे त्यांना रोखले. या लढाईमुळे जर्मनीचा झपाट्याने विजय मिळवण्याचा प्रयत्न फसला आणि युद्ध दीर्घकाळ चालू राहिले.

 

2. टॅन्नेनबर्गची लढाई (26–30 ऑगस्ट 1914)

पूर्व युरोपमध्ये, जर्मन सैन्याने रशियन सैन्याचा पराभव केला. ही लढाई जर्मन सैन्याच्या रणनीतीचा उत्कृष्ट नमुना मानली जाते आणि त्यामुळे पूर्व आघाडीवर जर्मन सैन्याला बळकटी मिळाली.

हे ही वाचा : इटली देशाची सविस्तर माहिती (मराठी) | Culture and History of Italy 2025

3. गॅलिपोली मोहिम (एप्रिल 1915 – जानेवारी 1916

Table of Contents

Toggle

)

ब्रिटिश आणि फ्रेंच सैन्याने ऑटोमन साम्राज्याविरुद्ध गॅलिपोली द्वीपकल्पावर आक्रमण केले. परंतु, ऑटोमन सैन्याच्या तीव्र प्रतिकारामुळे ही मोहिम अपयशी ठरली. या मोहिमेमुळे ऑटोमन साम्राज्याला बळकटी मिळाली आणि मित्र राष्ट्रांना मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागले.

 

4. वर्दनची लढाई (फेब्रुवारी – डिसेंबर 1916)

ही लढाई फ्रान्सच्या वर्दन शहराजवळ झाली. जर्मन सैन्याने फ्रेंच सैन्याला थकवण्याचा प्रयत्न केला, पण फ्रेंच सैन्याने दृढ प्रतिकार केला. ही लढाई पहिल्या महायुद्धातील सर्वात दीर्घ आणि रक्तरंजित लढाई मानली जाते.

5. सोमची लढाई (जुलै – नोव्हेंबर 1916)

ब्रिटिश आणि फ्रेंच सैन्याने जर्मन आघाडीवर आक्रमण केले. या लढाईत प्रथमच टँकचा वापर झाला. परंतु, दोन्ही बाजूंना मोठ्या प्रमाणात जीवितहानी झाली आणि निर्णायक विजय मिळवता आला नाही.

 

6. यिप्रेसची तिसरी लढाई (जुलै – नोव्हेंबर 1917)

ही लढाई बेल्जियममधील यिप्रेस शहराजवळ झाली. ब्रिटिश सैन्याने जर्मन आघाडीवर आक्रमण केले, पण खराब हवामान आणि दलदलीमुळे प्रगती मंदावली. या लढाईत दोन्ही बाजूंना मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले.

 

7. कॅम्ब्राईची लढाई (20 नोव्हेंबर – 7 डिसेंबर 1917)

ब्रिटिश सैन्याने प्रथमच मोठ्या प्रमाणावर टँकचा वापर करून जर्मन आघाडीवर आक्रमण केले. सुरुवातीला यश मिळाले, पण जर्मन सैन्याच्या प्रतिहल्ल्यामुळे स्थिती पुन्हा पूर्ववत झाली.

 

8. अमिएन्सची लढाई (8–12 ऑगस्ट 1918) Top Ten Battles of World War 1

ही लढाई मित्र राष्ट्रांच्या “शंभर दिवसांच्या आक्रमण”ची सुरुवात होती. ब्रिटिश, फ्रेंच, कॅनेडियन आणि ऑस्ट्रेलियन सैन्याने संयुक्तपणे जर्मन आघाडीवर आक्रमण केले आणि मोठ्या प्रमाणावर प्रगती केली.

 

9. मेझ-आर्गोन मोहिम (26 सप्टेंबर – 11 नोव्हेंबर 1918)

अमेरिकन सैन्याने फ्रेंच सैन्याच्या सहकार्याने जर्मन आघाडीवर आक्रमण केले. ही मोहिम पहिल्या महायुद्धातील सर्वात मोठी अमेरिकन सैन्याची मोहिम होती आणि जर्मन सैन्याच्या माघारीस कारणीभूत ठरली.

 

10. मार्नेची दुसरी लढाई (15–18 जुलै 1918)

जर्मन सैन्याने पुन्हा एकदा मार्ने नदीच्या परिसरात आक्रमण केले, पण मित्र राष्ट्रांच्या संयुक्त प्रतिकारामुळे त्यांना पराभव पत्करावा लागला. ही लढाई जर्मन सैन्याच्या माघारीची सुरुवात होती.

 

🔚 निष्कर्ष

पहिल्या महायुद्धातील या दहा लढाया युद्धाच्या प्रवाहातील महत्त्वाचे टप्पे होते. या लढायांमुळे युद्धाची दिशा बदलली आणि अनेक देशांच्या राजकीय, सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीवर परिणाम झाला. या लढायांचा अभ्यास केल्याने आपण युद्धाच्या भयावहतेची आणि शांततेच्या महत्त्वाची जाणीव करू शकतो.

मित्रांनो तुम्हाला आमचा Top Ten Battles of World War 1 हा लेख कसा वाटला ते जरूर कळवा आणि आपल्या मित्रांना जरूर शेअर करा.

स्रोत :  गुगल