Table of Contents
January Dinvishesh | जानेवारी दिनविशेष २०२२
१ जानेवारी (january-dinvishesh)
- १७५६ : डेन्मार्कने निकोबार बेटे ताब्यात घेतली. निकोबार बेटांना न्यू डेन्मार्क असे नाव दिले. (January Dinvishesh)
- १८०८ : गुलामांच्या आयातीस अमेरिकेत बंदी.
- १८१८ : भीमा कोरेगाव येथे F.F. Stontan याच्या नेतृत्वाखाली बॉम्बे नेटिव्ह इन्फंट्री बटालियनने पेशव्यांच्या फौजेचा पराभव केला.
- १८४२ : ज्ञानोदय हे वृत्तपत्र बाबा पद्मनजी यांनी सुरु केले.
- १८४८ भिडे वाडा पुणे या ठिकाणी महात्मा ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांनी पहिली मुलींची शाळा सुरु केली.
- १८८० : पुणे येथे न्यू इंग्लिश स्कूलची स्थापना लोकमान्य टिळक, गोपाल गणेश आगरकर ,विष्णुशास्त्री चिपळूणकर आणि माधवराव जोशी यांनी केली.
- १८८३ : नूतन मराठी विद्यालयाची पुणे येथे स्थापना .
- १८९९ : स्पेनची राजवट क्युबा मधून संपुष्टात आली.
- १९०० : मित्रमेळा या संघटनेची स्वातंत्रवीर सावरकर यांनी स्थापना केली .
- १९१९ : याच दिवशी Government of India Act अंमलात आला. भारतात कायदेमंडळे स्थापन करण्यात आली.
- १९९५ : WTO ची स्थापना करण्यात आली.
हे ही वाचा डिसेंबर दिनविशेष
२ जानेवारी
- १७५७ : प्लासीच्या लढाईत बंगालच्या नवाबाचा इंग्रजांनी पराभव करून कोलकाता काबीज केले.
- १८८१ : मराठा नियतकालिक लोकमान्य टिळकांनी पुणे येथे सुरु केले.
- १८८५ : फर्ग्युसन कॉलेज पुणे येथे सुरु झाले.
- १९५१ : ल्युना -१ हे अंतरीक्षयान रशियाने चंद्राच्या दिशेने प्रक्षेपित केले.
- १९५४ : भारतरत्न पुरस्काराची स्थापना राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी केली.
३ जानेवारी
- १८३१ : क्रांतिज्योती सावित्रीबाई फुले यांचा जन्म झाला.
- १९२५ : बेनिटो मुसोलिनी हा इटलीचा हुकुमशहा बनला.
- १९४७ : अमेरिकेत प्रथमच संसदेच्या कामकाजाचे टेलीव्हिजन चित्रीकरण करण्यात आले.
- १९५० : देशाचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी पुणे येथे राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळेचे (NCL) उद्घाटन केले.
- १९५२ : भारतात पहिल्यांदा राष्ट्रीय निवडणुका झाल्या.
४ जानेवारी
- १८४७ : अमेरिकेला सम्युअल कोल्टने रिव्होल्वर पिस्तुल विकले.
- १८८१ : केसरी हे वृत्तपत्र लोकमान्य टिळकांनी पुणे येथे सुरु केले.
- १९२६ : क्रांतीकारकांवरील काकोरी खटल्याच्या सुनावणीस सुरुवात झाली.
- १९४८ : इंग्लंडच्या गुलामगिरीतून म्यानमार( ब्रम्हदेश ) स्वतंत्र झाला.
- १९६२ : अमेरिकेत न्यूयार्क येथे पहिली चालकरहित रेल्वे सुरु झाली.
५ जानेवारी
- १६७१ : मराठी फौजेनी मुघलांकडून साल्हेर जिंकले.
- १८३२ : बाळशास्त्री जांभेकर यांच्या दर्पण या पहिल्या मराठी वृत्तपत्राचा पहिला अंक प्रकाशित झाला.
- जर्मनीत द जर्मन वर्कर्स पार्टीची स्थापना झाली. याच पार्टीचे रुपांतर पुढे नाझी पार्टीत झाले.
- १९२४ : महाड महानगरपालिकेने चवदार तळे सर्वांसाठी खुले केले.
- १९४९ : राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनी (NDA) पुणे येथे सुरु झाली.
- १९५७ : विक्रीकर कायदा सुरु करण्यात आला.
६ जानेवारी
- १६६५ : राजमाता जिजाऊ आणि सोनोपंत डबीर यांची सुवर्णतुला शिवरायांनी केली.
- १६७३ : पन्हाळा किल्ला अवघ्या ६० मावळ्यांना सोबत घेऊन कोंडाजी फर्जद यांनी जिंकला.
- १८३८ : सॅम्युअल मॉर्स यांनी तारायंत्राचा शोध लावला.
- १९०७ : पहिली मॉटेसरी शाळा मारिया मॉटेसरी यांनी सुरु केली.
७ जानेवारी
- १६१० : गॅलिलिओ (Galileo) याने1953 दुर्बीणच्या साहाय्याने इयो,युरोपा,ग्यानिमिडी आणि कॅलिस्टो या गुरु ग्रहाच्या चार उपग्रहांचा शोध लावला.
- १७८९ : अमेरिकेचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष म्हणून जॉर्ज वॉशिंग्टन निवडून आले.
- १९२७ : न्यूयार्क ते लंडन दूरध्वनीसेवा सुरु झाली.
- १९३५ : Indian National Science Academy (INSA) चे उद्घाटन झाले.
८ जानेवारी (january-dinvishesh)
- १९४७ : राजस्थान विद्यापिठाची स्थापना झाली.
- १९६३ : मोनालिसा या जगप्रसिद्ध कलाकृतीचे अमेरिकेतील National Gallery Of Art, Washington येथे पहिल्यांदाच प्रदर्शन करण्यात आले.
- १९९९ : च्या एन.टी. रामाराव राष्ट्रीय पुरस्कारासाठी लता मंगेशकर यांची निवड करण्यात आली.
- २००१ : भारत आणि व्हिएतनाम यांच्यातसांस्कृतिक,पर्यटन आणि अणुउर्जा याबाबत करार झाला.
९ जानेवारी
- १७६० : बरारीघाटचे युद्ध अहमद शाह याने मराठ्यांचा पराभव केला.
- १७८८ : अमेरिकेचे पाचवे राज्य म्हणून कनेक्टिकट हे राज्य बनले.
- १८८० : क्रांतिकारक बळवंत वासुदेव फडके यांना तेहरान जहाजाने एडन येथे नेण्यात आले.
- १९१५ : महात्मा गांधी आफ्रिकेतून भारतात आले.
१० जानेवारी
- १६६६ : छत्रपती शिवाजी महाराज सुरतेची लुट घेऊन राजगडकडे निघाले.
- १७३० : पुण्यात शनिवार वाड्याचे बांधकाम सुरु झाले.
- १८७० : मुंबईतील चर्चगेट रेल्वेस्थानक सुरु करण्यात आले.
- १९२० : व्हर्सायचा तह अंमलात आल्याने पहिले महायुद्ध संपले.
- १९६६ : भारत आणि पाकिस्तान यांच्यात ताश्कंद करार झाला.
११ जानेवारी (January Dinvishesh)
- १७८७ : विल्यम हर्शेल याने युरेनसच्या टीटानिया आणि ओबेरॉन या चंद्राचा शोध लावला.
- १९२२ : मधुमेहावर उपचारासाठी प्रथमच इन्सुलिनचा वापर करण्यात आला.
- १९७२ : पूर्व पाकिस्तानचे बांग्लादेश असे नामकरण करण्यात आले.
- २००० : छत्तीसगड हायकोर्टाची स्थापना करण्यात आली.
१२ जानेवारी
- १५९८ : राजमाता जिजाऊ यांचा जन्म.
- १७०५ : मराठा साम्राज्याची राजधानी सातारा झाली.
- १८६३ : स्वामी विवेकानंद यांचा जन्म.
- १९३१ : महाराष्ट्रातील सोलापूर येथील क्रांतिकारक मल्लाप्पा धनशेट्टी, किसन सारडा, आणि कुरबान हुसेन यांना फाशी देण्यात आली.
- १९३६ : डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी धर्मांतराची घोषणा केली.
- २००५ : राष्ट्रीय ज्ञान आयोगाची स्थापना करण्यात आली.
१३ जानेवारी
- १९५३ : मार्शल टिटो युगोस्ल्व्हियाचे अध्यक्ष झाले.
- १९५७ : हिराकुंड या धरणाचे उद्घाटन झाले.
- १९९६ : पुणे – मुंबई शताब्दी रेल्वे सुरु झाली.
- २००७ : भारताचे ३७ वे सरन्यायाधीश म्हणून के.जी. बालकृष्णन यांनी पदभार स्वीकारला.
१४ जानेवारी
- १७६१ : पानिपतची तिसरी लढाई. मराठ्यांचा पराभव.
- १९२३ : विदर्भ साहित्य संघाची स्थापना करण्यात आली.
- १९४८ : मराठी वृत्तपत्र लोकसत्ता सुरु झाले.
- १९९४ : मराठवाडा विद्यापीठाचे डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ असे नामकरण झाले.
- १९९८ : विख्यात गायिका एम.एस.सुब्बलक्ष्मी यांना भारतरत्न पुरस्कार जाहीर झाला.
१५ जानेवारी
- १८६१ : सुरक्षित उद्वाहक ( lift) बाबतचे एलिसा जी. ओटिस यांना जगातील पहिले पेटंट प्राप्त झाले.
- १९४९ : ब्रिटिशांकडून जनरल करिआप्पा यांनी भारतीय सेनेची सूत्रे स्वीकारली.
- १९९६ : व्हिक्टोरिया टर्मिनसचे नाव बदलवून छत्रपती शिवाजी टर्मिनस (CST) असे करण्यात आले.
- २००१ : विकिपीडिया इंटरनेटवर प्रथमच उपलब्ध झाले.
१६ जानेवारी
- १६६० : छत्रपती शिवाजी महाराज यांनी रुस्तुम झमान आणि फाजलखान यांचा पराभव केला.
- १६६६ : शिवाजी महाराज यांचा पन्हाळा किल्ल्यावर केलेला हल्ला अयशस्वी.
- १६८१ : छत्रपती संभाजी महाराज यांचा राज्याभिषेक सोहळा पार पडला.
- १९२० : राष्ट्रसंघाची पहिली बैठक पार पडली.
- १९४१ : नेताजी सुभाषचंद्र बोस नजरकैदेतून भारताबाहेर निसटले.
- १९९८ : उर्दू लेखक व कवी अली सरदार जाफरी यांना साहित्याचा ज्ञानपीठ पुरस्कार जाहीर झाला.
१७ जानेवारी
- १७७३ : कॅप्टन जेम्स कुक यांनी अंटार्क्टिका वृत्त पार केले.
- १९४१ : नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांचे जर्मनीला प्रयाण.
- १९४५ : दुसऱ्या महायुद्धात राष्याने पोलंडमधील वार्सा शहर उद्ध्वस्त केले.
- १९४६ : संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेची पहिली बैठक पार पडली.
१८ जानेवारी
- १७७८ : कॅप्टन जेम्स कुक हे हवाई बेटांवर जाणारे पहिले युरोपीय ठरले.
- १९७४ : इस्राइल आणि इजिप्त यांच्यात शांतता करार झाला.
- १९९८ : भारताचे २८ वे सरन्यायाधीश म्हणून मदनमोहन पुंछी यांनी पदभार ग्रहण केला.
- प्रसिद्ध अर्थशास्त्रज्ञ अमर्त्य सेन यांना भारतरत्न पुरस्कार जाहीर.
१९ जानेवारी
- १८३९ : ब्रिटीश ईस्ट इंडियाकंपनीने एडन ताब्यात घेतले.
- १९०३ : अटलांटिक महासागरापार पहिला बिनतारी संदेश अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष थिओडोर रूझवेल्ट यांनी ब्रिटनचे राजे एडवर्ड ( सातवे ) यांना पाठविला.
- १९४२ : दुसऱ्या महायुद्धात जपानने म्यानमारवर हल्ला केला.
- १९४९ : इस्राइलला क्युबाने राजनैतिक मान्यता दिली.
- २००६ : न्यू होरायझन हे नासाचे अंतराळयान प्लुटोकडे प्रक्षेपित झाले.
२० जानेवारी (January Dinvishesh)
- १८४१ : ब्रिटनने हॉंगकॉंगचा ताबा घेतला.
- १९३७ : अमेरिकेचे ३२ वे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून फ्रँकलिन डीलानो रुझवेल्ट यांनी शपथ घेतली. तेव्हापासून अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष २० जानेवारीलाच शपथ घेतात.
- १९५७ : आशियातील पहिली अणुभट्टी तत्कालीन पंतप्रधान पंडित नेहरू यांच्या हस्ते देशाला समर्पित करून Atomic Energy Establishment ची स्थापना.
- १९६३ : चीन आणि नेपाळ यांच्यात सीमारेषेबाबत करार झाला.
- १९९९ : गिरीश कर्नाड यांना साहित्याचा ज्ञानपीठ पुरस्कार जाहीर.
- २००९ : अमेरिकेचे पहिले कृष्णवर्णीय राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा यांनी अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून शपथ घेतली.
२१ जानेवारी
- १७६१ : थोरले माधवराव पेशवे यांनी पेशवा म्हणून राज्यकारभार सुरु केला.
- १८४६ : डेली न्यूज वृत्तपत्राचा पहिला अंक प्रकाशित.
- १९७२ मणिपूर आणि मेघालय या राज्यांना स्वतंत्र घटकराज्याचा दर्जा प्राप्त झाला.
२२ जानेवारी
- १९०१ : सातवा एडवर्ड हा इंग्लंडचा राजा बनला.
- १९२४ : ब्रिटनमध्ये मजूरपक्ष प्रथमच सत्तेवर आला.
- १९४७ : भारतीय संविधानाच्या रुपरेषेविषयी ठराव घटना समितीत मंजूर झाला.
- १९६३ : अंधांसाठी राष्ट्रीय ग्रंथालयाची स्थापना डेहराडून येथे झाली.
- २००१ : INS ही क्षेपणास्त्रवाहू नौका भारतीय नौदलात दाखल झाली.
- २०१५ : पंतप्रधान मोदी यांनी हरियाणातील पानिपत येथे बेटी बचाओ , बेटी पढाओ या योजनेची स्थापना केली.
२३ जानेवारी
- १५६५ : विजयनगर साम्राज्य संपुष्टात आले.
- १७०८ : छत्रपती शाहू महाराज यांचा राज्याभिषेक सोहळा पार पडला.
- १९९७ : अमेरिकेच्या पहिल्या महिला परराष्ट्रमंत्री Madlen Allbright या बनल्या.
२४ जानेवारी (January Dinvishesh)
- १८५७ : दक्षिण आशियातील पहिले विद्यापीठ कोलकाता येथे स्थापन झाले.
- १८६२ : रुमानियाची राजधानी बुखारेस्त करण्यात आली.
- १९६६ : इंदिरा गांधी यांनी भारताच्या तिसऱ्या पंतप्रधान म्हणून शपध घेतली.
- १९६६ : डॉ. होमी जहागीर भाभा यांचा विमान अपघातात मृत्यू झाला.
२५ जानेवारी
- १७५५ : मॉस्को विद्यापीठाची स्थापना झाली.
- १८८१ : थॉमस अल्वा एडिसन आणि ग्रॅहॅम बेल यांनी ओरिएंटल टेलिफोन कंपनीची स्थापना केली.
- १९१९ : पहिले महायुद्ध संपल्यावर राष्ट्रसंघाची स्थापना झाली.
- १९८२ : आचार्य विनोबा भावे यांना भारतरत्न प्रदान.
- २००१ : लता मंगेशकर आणि बिस्मिल्ला खान यांना भारतरत्न प्रदान.
२६ जानेवारी
- १८३७ : मिशिगन हे अमेरिकेचे २६ वे राज्य बनले.
- १९०५ : कलिनन हा हिरा दक्षिण आफ्रिकेतील प्रिटोरिया जवळच्या खाणीत सापडला.
- १९३० : भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेंसने पूर्ण स्वराज्य दिन म्हणून जाहीर केले.
- १९४९ : भारताच्या राज्यघटनेचा पहिला मसुदा मंजूर झाला.
- १९५० : भारत देश प्रजासत्ताक झाला. देशाचे पहिले राष्ट्रपतीपदी डॉ. राजेंद्र प्रसाद विराजमान.
- १९६५ : हिंदी भाषेला शासकीय भाषा म्हणून मान्यता.
२७ जानेवारी
- १८८८ वाशिंग्टन डी.सी. या ठिकाणी National Geographic Society ची स्थापना झाली.
- १९२६ : जॉन लोगीबेअर्ड यांनी पहिल्यांदाच टेलिव्हिजनचे प्रात्यक्षिक दाखविले.
- १९६७ : महाराष्ट्र राज्य पाठ्यपुस्तक व अभ्यासक्रम संशोधन मंडळाची याच दिवशी स्थापना झाली. आताचे नाव बालभारती आहे.
- १९७३ : अमेरिका – व्हिएतनाम युद्ध संपुष्टात आले. पेरीस येथे करार झाला.
२८ जानेवारी
- १९४२ : दुसऱ्या महायुद्धात जपानने शांघायचा ताबा घेतला.
- १९६१ : एच.एम.टी. या घड्याळ बनविणाऱ्या कंपनीचा भारतातील पहिला कारखाना बंगलोर येथे सुरु झाला.
- १९७७ : भारताचे 15 वे सरन्यायाधीश म्हणून मिर्झा हमीदुल्ला बेग यांनी पदभार स्वीकारला.
- १९८६ : Challenger या अवकाशयानाचा उड्डाणानंतर ७४ सेकंदाने स्फोट झाला.
२९ जानेवारी
- १७८० : जेम्स हिकी यांनी कोलकाता येथे General Advertiser हे साप्ताहिक सुरु केले.
- १८६१ : कॅन्सास हे अमेरिकेचे ३४ राज्य बनले.
- १९८९ : हंगेरीने दक्षिण कोरियासोबत राजनैतिक संबंध प्रस्थापित केले.
३० जानेवारी
- १९३३ : हिटलर याचा जर्मनीचा राष्ट्राध्यक्ष म्हणून शपथविधी सोहळा झाला.
- १९४८ : महात्मा गांधी यांचा नथुराम गोडसेनी खून केला.
- १९९४ पीटर लेंको सर्वात लहान वयाचा बुद्धिबळपटू Grandmaster बनला.
- १९९९ : पंडित रविशंकर यांना भारतरत्न जाहीर झाला.
३१ जानेवारी
- १९११ : स्वातंत्रवीर सावरकर यांना दुसऱ्या जन्मपेठेची शिक्षा सुनावल्या गेली.
- १९२० : डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या मूकनायक या पाक्षीकाची सुरुवात झाली.
- १९४९ मुंबई राज्यात बडोदा आणि कोल्हापूर ही संस्थाने विलीन झाली.
- १९५० : देशाचे पहिले राष्ट्रपती म्हणून डॉ.राजेंद्र प्रसाद यांनी संसदेसमोर पहिले भाषण दिले.
- १९९२ : राष्ट्रीय महिला आयोगाची स्थापना झाली.
आमचा हा लेख कसा वाटला ते जरूर कळवा आणि नक्की शेअर करा.
तुम्ही आमच्या या http://www.marathimahiti.com website ला भेट देऊ शकता.